ساخت های نحوی غالب در متون مطبوعاتی و تأثیر آن ها بر درک مطلب خوانداری غیرفارسی زبانان

شکی نیست که یکی از مهارت‌های اصلی زبان، مهارت خواندن است و استفاده از مطبوعات به‌عنوان یک مرجع می­تواند روشی برای تقویت مهارت خواندن باشد. استفاده از این رسانه به زبان‌آموز کمک می‌کند ضمن دست یافتن به دانش لازم و کسب مهارت در زبان مورد نظر، به اختلافات فرهنگی دو جامعه­ی زبانی مربوط نیز دست یابد. هدف اصلی از پژوهش حاضر، سنجش ظرفیت این رسانه به‌عنوان ابزاری آموزشی برای تدریس مهارت خواندن زبان فارسی به غیر‌فارسی‌زبانان است؛ به­ این منظور در این مقاله رابطه­ی پیچیدگی و درک متون مطبوعاتی را جهت سنجش درک خوانداری غیر‌فارسی‌زبانان بررسی می‌کنیم. ازاین‌رو به‌طور تصادفی در­مجموع 1500 جمله از روزنامه‌های پرخواننده (همشهری، جام‏جم و ایران) در یک دوره‌ی دوماهه (از تاریخ پانزدهم تیرماه تا پانزدهم شهریورماه 1394) و از هر روزنامه به‌طور مساوی 500 جمله در سه گروه اجتماعی، ورزشی و حوادث مورد بررسی قرار گرفت. پس از تعیین بسامد، هر یک از الگوهای پیچیده نحوی در پیکره انتخابی بر اساس مدل کوئرک و همکاران (1985) دسته‌بندی شدند و سپس از نظر میزان دشواری نیز بر اساس فرضیه نقص ساختاری اشتین و همکاران (1984) مورد بررسی قرار گرفتند. در این فرضیه اشکال در درک جمله‌های مرکب توسط زبان‌آموزان غیرماهر به ضعف در درک نحوی نسبت داده ‌می‌شود. نتایج نشان ‌دهنده‌ی رابطه‌ای معنادار بین دشواری در درک جمله برحسب درجه‌ی پیچیدگی الگوهای نحوی به­کار رفته در آن است. یافته‌های این پژوهش همچنین نشان داد که متون مطبوعاتی فارسی‌زبان در بیشتر موارد به دلیل کاربرد زیاد جمله‌‌های مرکب و پیچیده، جابجایی ارکان جمله، کاربرد زیاد جملات مجهول و حذف سازه‌ها نمی‌توانند گزینه‌ای مناسب برای تقویت مهارت خواندن و درک مفاهیم زبان‌آموزان به‌حساب آیند.